Η ΚΡΙΤΙΚΗ για το Τιμπουκτού

ob-a40617-capture

Ο Αμπντεραχμάν Σισάκο, πολυβραβευμένος σκηνοθέτης από τη Μαυριτανία, συνδυάζει τον λυρισμό με την καταγγελία, σε εικόνες μαγικές. Η τρελή του χωριού διασχίζει τους δρόμους σαν ρακένδυτη βασίλισσα. Ξύλινα ειδώλια θρυμματίζονται από σφαίρες οπλοπολυβόλων. Μία τρομαγμένη αντιλόπη που τρέχει στη σαβάνα μεταμορφώνεται σε πανικόβλητο κοριτσάκι που κυνηγούν οι άντρες με τα όπλα. Η ομορφιά των φυσικών ντεκόρ και των νωχελικών ρυθμών μεγεθύνουν την ξαφνική βία, πληγώνοντας τον αμφιβληστροειδή μας. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να μεταδοθεί στον θεατή το σοκ που υφίστανται οι χαρακτήρες. Ατόφιο ποιητικό σινεμά με δύναμη δέκα ντοκιμαντέρ – Αλέξης Λ. Μακρής

Το «Τιμπουκτού» είναι εκ προοιμίου μια βαθιά πολιτική ταινία αλλά με μια διαφορά. Από την καταγγελία και τα προφανή μηνύματα προτιμά να καταδείξει με διακριτικότητα και συχνά λυρισμό την παράλογη πραγματικότητα που οι κανόνες των φανατισμένων θρησκόληπτων μαχητών προσπαθούν να επιβάλουν. Όχι δίχως χιούμορ, αλλά και χωρίς να αποτρέπει τα μάτια από τη σκληρή πραγματικότητα, το φιλμ καταγράφει εκ των έσω κάτι που για τους περισσότερους από εμάς αποτελεί απλά μια είδηση – Γιώργος Κρασσακόπουλος ‬

Ο Σισακό σχεδιάζει έναν πανέμορφο παστέλ πίνακα φύσης και ανθρωπιάς – Λήδα Γαλανού

Εχει τον λυρισμό και την σοφία, την ομορφιά και την γαλήνη ενός τόπου και μιας κουλτούρας που βρίσκεται αυτή την στιγμή αντιμέτωπη με την κάννη των όπλων μιας ομάδας παρανοϊκών φανατικών κάτι που μεταμορφώνει το φιλμ σε ένα εξαιρετικό καλύτερο επιχείρημα υπέρ της αντίσταση απέναντι στο σκοταδισμό και την βία που εξαπλώνεται δίπλα μας στο όνομα της θρησκείας και του «θεού» – Flix.g‪r ‬

Το υποψήφιο για το Οσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας «Τιμπουκτού» του πολύπλευρου Μαυριτανού καλλιτέχνη Αμπντεραχμάν Σισακό, είναι μια άκρως πολιτική, επίκαιρη αλλά συγχρόνως διασκεδαστική δημιουργία στην οποία μικρά επεισόδια συνθέτουν την μεγάλη εικόνα: γυρισμένη στην ευρύτερη περιοχή του Τιμπουκτού στο Μάλι και χωρίς ίχνος «στράτευσης», η ταινία ακτινογραφεί την κατάσταση μιας χώρας σε παράνοια.
Μια οικογένεια που ζει κάτω από μια τέντα στην έρημο. Μια πόλη με ελάχιστους κατοίκους υπό την σκληρή επίβλεψη των φονταμενταλιστών της Τζιχαντ. Το ποδόσφαιρο απαγορεύεται, έτσι και πιάσουν κάποιον να παίζει με μπάλα μπορούν να τον μαστιγώσουν μέχρι θανάτου. Μια αγελάδα που την έχουν βαφτίσει GPS. Μια ιχυθοπώλις που αρνείται να φορέσει γάντια όπως οι Τζιχαντ επιβάλλουν. Ενας φόνος.
«Η ταπείνωση πρέπει να σταματήσει» ακούμε κάποια στιγμή στην ταινία. Και πράγματι, αν κάτι το «Timbuktu» καταδικάζει αυτό είναι ο φανατισμός που έχει φέρει μια χώρα στο κατώφλι του παραλογισμού και η άρνηση απέναντι στην χαρά της ζωής η οποία αντλείται από πολύ μικρά μα πολύ όμορφα πράγματα.
Και όλα αυτά όχι με μιζέρια, κακομοιριά και θλίψη αλλά με ιδέες, χιούμορ και ποίηση που στηρίζονται από το ευφάνταστο κινηματογραφικό βλέμμα του Σισακό. Γιατί υπάρχει κάτι βαθιά ποιητικό όταν βλέπεις παιδιά να παίζουν ποδόσφαιρο χωρίς μπάλα και υπάρχει κάτι βαθιά κωμικό να βλέπεις έναν νεαρό να προσπαθεί να πει ότι με την βοήθεια του θεού κατάφερε να απαρνηθεί την ραπ και να μην τα καταφέρνει.
Βαθμολογία: 4 – Γιάννης Ζουμπουλάκης

Λυρικός κι ευαίσθητος κινηματογραφιστής, ο Σισακό κοιτάζει τους πρωταγωνιστές στα μάτια και δεν παρασύρεται σε κατάχρηση «ποιητικών» εικόνων ή στην επίδειξη μιας καρτποσταλικής εικονογραφίας. (…) Ναΐφ από τη μία, αλλά συγκινητικός και απόλυτα επίκαιρος από την άλλη, κερδίζει το θερμό χειροκρότημα και των δύο πλευρών του Ατλαντικού μαζί με επτά Σεζάρ και μία υποψηφιότητα για ξενόγλωσσο Όσκαρ – Χρήστος Μήτσης ‬

Η ιστορία ενός έθνους που υποχρεώνεται σε ένα αιφνίδιο άλμα από τη γαλήνια, ασκητική, συνυφασμένη με τη φύση μουσουλμανική πίστη του σε ένα ξενόφερτο θαρρείς δόγμα απαγορεύσεων και βίας, όπως λυρικά δηλώνει και το εκπληκτικό μακρινό μονοπλάνο της λίμνης με το ηλιοβασίλεμα αμέσως μετά το έγκλημα – Ρόμπυ Εκσιέλ

Η ουμανιστική προσέγγιση του Sissakο… σε συνδυασμό με την εκτυφλωτική, χρωματική παλέτα των κάδρων του διευθυντή φωτογραφίας, Sofian El Fani (“Blue is the Warmest Color”), συνθέτουν ένα φιλμικό αποτέλεσμα ελεγειακής ομορφιάς και απρόσμενου συναισθήματος. Υπάρχουν σκηνές στο #Timbuktu, που θα σε συντροφεύουν για καιρό, μετά την αποχώρησή σου από την κινηματογραφική αίθουσα – Βαρβάρα Κοντονή

Το «Τιμπουκτού» είναι δύσκολο να το πιάσεις, όπως αρμόζει στο σκηνικό της άμμου και τη μυθική παρήχηση του ονόματος του. Όσο περισσότερο προσπαθείς να ορίσεις την ταινία, τόσο εκείνη γλιστράει από τα χέρια σου – The New Yorker
Sissako’s passionate and visually beautiful film Timbuktu is a cry from the heart – with all the more moral authority for being expressed with such grace and such care. It is a portrait of the country of his childhood, the west African state of Mali, and in particular the city of Timbuktu, whose rich and humane traditions are being trampled, as Sissako sees it, by fanatical jihadis, often from outside the country. The story revolves around the death of a cow, affectionately named “GPS” – an appropriate symbol for a country that has lost its way. 4/5 Peter Bradshaw, The Guardian