Η πιο καλή-κακή κριτική για την Οικογένεια Βαν Πέτεγκεμ από τον Χρήστο Μήτση

Έχοντας κερδίσει θαυμαστές και φεστιβαλικά βραβεία με το ωμό, ρεαλιστικό του στιλ, το οποίο περιλαμβάνει ημι-ερασιτέχνες ηθοποιούς, αποδραματοποιημένες πλοκές και ντοκιμαντερίστικη καταγραφή σκηνών σεξ και βίας, ο Μπρουνό Ντιμόν («L’Humanite», «Φλάνδρα», «Καμίλ Κλοντέλ 1915» ) αλλάζει άρδην κινηματογραφικό ύφος και υπογράφει τώρα μια κωμωδία εποχής με στοιχεία αστυνομικού μυστηρίου. Στην πραγματικότητα η «Οικογένεια Βαν Πέτεγκεμ» είναι μια ακατάτακτη αλληγορία, μακρινός συγγενής της ιδιότυπης crime μίνι σειράς «Li’l Quinquin» που γύρισε, στην ίδια περιοχή μάλιστα, ο Ντιμόν για τη γαλλική τηλεόραση το 2014. Μόνο που εδώ μεταφερόμαστε έναν αιώνα νωρίτερα, στο καλοκαίρι του 1910, όταν μια σειρά εξαφανίσεων τουριστών αναστατώνει ένα ειδυλλιακό θέρετρο της Μάγχης. Εκεί κάνει δια­κοπές η αριστοκρατική οικογένεια Βαν Πέτεγκεμ και κατοικούν οι φτωχοί ψαράδες Μπριφόρ, τους οποίους αρχίζουν να υποπτεύονται οι δύο επιθεωρητές που ερευνούν την υπόθεση.

Ο Ντιμόν δεν κρύβει από την αρχή πως τόσο το μυστήριο όσο και ο (υπερβολικά ) κωμικός τόνος του φιλμ δεν είναι παρά προσχήματα. Η κινηματογραφική προσέγγιση αλλάζει, αλλά ο ιδεολογικός στόχος του παραμένει ο ίδιος: η περιγραφή μιας ήρεμης στην επιφάνεια μα εκρηκτικής στα σπλάχνα της καθημερινότητας γεμάτης δυσλειτουργικούς χαρακτήρες, οι οποίοι εδώ είναι φαινομενικά οι άσχημοι και απολίτιστοι Μπριφόρ. Στην πραγματικότητα όμως η γελοιότητα των Βαν Πέτεγκεμ είναι περισσότερο απάνθρωπη και αλλοτριωμένη, προϊόν ενός πολυτελούς αλλά ολότελα ρηχού και υστερικού modus vivendi.

Το κακό είναι πως αυτή η υστερία, η υπερβολή κι εντέλει η γελοιότητα μεταφέρονται από τους χαρακτήρες στη σεναριακή πλοκή και από εκεί στην ίδια την αφήγηση, μετατρέποντας τη σικ σατιρική διάθεση σε ανεξέλεγκτη παρωδία. Τα στοιχεία του σλάπστικ, του μελοδράματος και της σουρεαλιστικής παραξενιάς που συσσωρεύονται σπρώχνουν αυτήν την παραβολή περί των αμαρτιών της μπουρζουαζίας και της «κανιβαλιστικής» πάλης των τάξεων (λίγο προτού η Ευρώπη αιματοκυλιστεί από τον Α΄ Παγκόσμιο ) ακόμη περισσότερο προς το γκροτέσκο, το οποίο προσπαθεί, αλλά δεν μπορεί να υπονομεύσει… αλά γαλλικά ο αυτάρεσκος και ποζάτος auteur.

Χρήστος Μήτσης http://www.athinorama.gr/cinema/article/oikogeneia_ban_petegkem_-2521915.html